Zoekresultaat:    Vervening   (in veld: Categorie)     

Aantal gevonden objecten : 7   (uit: 1926)	Uitgebreid zoeken
Gesorteerd op:  Object

Klik op object voor vergroting en meer informatie

1.

Object: 00070   Titel:Turfwinning IN MUSEUM RUIMTE. Datering:1980 Beschrijving:Miniatuur heidelandschap waar twee mannen bezig zijn met turfwinning met gebruik van schop, kruiwagen en miniatuur turfjes. Onder de tafel liggen echte turven van verschillende kwaliteit.De turf uit de hoogveengebieden is heel geschikt als brandstof. Bij het verbranden komen weinig asdeeltjes vrij en het geeft weinig stank. Bij vervening van hoogveen wordt een gebied eerst ontwaterd. Dat gebeurde door het aanleggen van sloten en kanalen. Als het water in het gebied voldoende was afgevoerd, kon het droge veen in blokken worden gestoken. Eerst werd de bovenste veenlaag, de bonkaarde, afgeplagd; die was ongeschikt voor het maken van turf. Daarna werd de dikke veenlaag in blokken gestoken met een speciale schop, een stikker. Vervolgens werd de veenlaag met een opschot of oplegger in lagen los gespit in de vorm van turven. De turven werden op een kruiwagen naar het zetveld gereden en daar te drogen gezet. De turf werd in de late herfst per schip over de kanalen afgevoerd. Na het afgraven van de turf werd de blootgelegde zandgrond vermengd met de afgeplagde bonkaarde. Zo ontstond dalgrond die geschikt was voor landbouw.

2.

Object: 00390   Titel:Turfklompen IN MUSEUM RUIMTE. Datering:1850-1900 Beschrijving:Turfklompen of veenklompen. Als de plaats om de turf te graven erg drassig was, dan droeg men speciale turf- of veenklompen met een brede platte onderkant. Dokter Luteijn uit Hattem had 1 klomp, die hij schonk aan Hendrik Schoemaker. Die maakte er zelf een tweede klomp bij. Die is iets kleiner omdat het stuk hout dat hij daarvoor gebruikte net iets te klein was. Veenklompen werden ook gebruikt tijdens het maken van baggerturf. De natte gebaggerde turf werd op nabijgelegen stevige grond uitgespreid. Mannen met turfklompen liepen er voet-aan-voet over heen tot alles mooi plat aangetrapt was. Dan trokken zij rechte strepen over de oppervlakte in de maatvoering van de turf en vervolgens werd de massa met een rechte turfschop doorgestoken.

3.

Object: 00391   Titel:Paardentrippen IN MUSEUM RUIMTE. Datering:1850-1900 Beschrijving:Paardentrippen of hipposandalen. Vooral in natte jaren was de sponzige hoogveengrond moeilijk te bewerken in die zin dat de veenbodem dan paard en wagen niet dragen kon. Beide zakten er in weg. Daarom hadden de boekweitverbouwers de paarden van zgn. trippen voorzien. Was het erg nat, dan kwamen onder de vier hoeven een plankje of trip. Die trippen bestonden uit vierkante plankjes, waarvan de hoeken afgezaagd werden. Op deze plank werd een ijzer bevestigd in de vorm van een paardenhoef, terwijl aan de achterkant er een leren lus aanzat. Door die lus kwam een brede leren riem die moest passen om de paardenkoot, terwijl er aan de voorzijde nog een klein riempje was, hetwelk de sluitriem en het aangebrachte ijzer in de hoekvorm verbond. Bij minder nat weer werden er twee trippen gebruikt, alleen aan de achterpoten. Deze collectie laat zien hoe vindingrijk men was in het ontwerpen en het gebruik van materialen en hoe zuinig men was op het materiaal; hergebruik en repareren tot het echt niet meer kon.

4.

Object: 00409   Titel:Turfgravers schop opschot of oplegger IN MUSEUM RUIMTE. Datering:1850-1900 Beschrijving:De turfgraver (de stikker) die boven op de dikke veenlaag stond, gebruikte een plank en een brede korte schop (stikker) om het veen op maat in blokken te snijden. De tweede turfgraver gebruikte een lange smalle schop, opschot of oplegger, om de turven horizontaal door te steken en los te maken, om deze vervolgens te werpen naar een derde turfgraver. Die gooide met zijn schop (uitsmijter) de turf naar boven. Daar zette de kaarzetter de turf op een kruiwagen.

5.

Object: 00412   Titel:Baggerschep of turfschop Datering:1850-1900 Beschrijving:Veenschep, om baggerturf uit de mengbak te scheppen, waarin de turfbrei na enige dagen voldoende gedroogd was en met trippen of brede klompen werd aangestampt. Vervolgens werd de ribbe, de dikke turflaag, met een mes op wieltjes doorgesneden en als turven op een zetveld te drogen gezet. Veel moeite, maar baggerturf is de allerbeste turf.

6.

Object: 00413   Titel:Veenschep Datering:1850-1900 Beschrijving:Grote holle schop om moerassige grond en veen mee uit te steken en aan de kant of op de kruiwagen/kar te scheppen.

7.

Object: 00414   Titel:Turfgraversschop of stikker Datering:1850-1900 Beschrijving:De turfgraver (de stikker) die boven op de dikke veenlaag stond, gebruikte een plank en een brede korte schop (stikker) om het veen op maat in blokken te snijden. De tweede turfgraver gebruikte een lange smalle schop (opschot of oplegger) om de turven horizontaal door te steken en los te maken, om deze vervolgens te werpen naar een derde turfgraver. Die gooide met zijn schop (uitsmijter) de turf naar boven. Daar zette de kaarzetter de turf op een kruiwagen.

Uitgebreid zoeken

Laatste wijziging binnen getoonde objecten: 18 februari 2025